PR là gì?
PR, hay Public Relations, là tập hợp các kỹ thuật và chiến lược nhằm quản lý cách một thương hiệu hoặc cá nhân xuất hiện trong mắt công chúng và truyền thông. Mục tiêu của PR là truyền tải những thông tin quan trọng, xây dựng hình ảnh tích cực và giảm thiểu tác động của các thông tin tiêu cực.
Đơn giản hơn, PR chính là cách mà bạn kể câu chuyện của mình với thế giới, sao cho câu chuyện đó chạm đến trái tim và lòng tin của công chúng. PR có thể xuất hiện dưới dạng thông cáo báo chí, cuộc họp báo, phỏng vấn với nhà báo, bài đăng trên mạng xã hội, và nhiều hình thức khác. Một thương hiệu có thể không cần xuất hiện mỗi ngày, nhưng khi xuất hiện, điều quan trọng là xuất hiện đúng cách, đúng thời điểm và với thông điệp mạnh mẽ nhất.
Vì sao PR quan trọng đối với doanh nghiệp?
Sức mạnh của PR nằm ở khả năng biến mọi thứ trở nên đáng nhớ và chân thực. Nghiên cứu của Edelman năm 2023 cho thấy rằng 80% khách hàng chọn sản phẩm từ các thương hiệu mà họ tin tưởng, và sự tin tưởng này chủ yếu được xây dựng qua các hoạt động PR.
Ví dụ điển hình có thể thấy ở Coca-Cola, một thương hiệu không chỉ bán nước giải khát mà còn bán cả “hạnh phúc” qua các chiến dịch truyền thông. Chiến dịch “Share a Coke” của Coca-Cola, với việc in tên cá nhân lên các lon nước, đã tạo nên một làn sóng chia sẻ mạnh mẽ trên toàn cầu. Đây là minh chứng rõ ràng cho cách mà PR có thể tạo ra những câu chuyện lan tỏa, biến sản phẩm thành biểu tượng văn hóa.
Điểm danh những loại hình PR phổ biến
Để thực sự “nói chuyện” với công chúng, PR cần có sự phân chia và chuyên môn hóa, từng khía cạnh của thương hiệu đều cần một chiến lược riêng biệt, và mỗi bộ phận PR có trách nhiệm xử lý những nhiệm vụ cụ thể để đảm bảo thương hiệu luôn vững vàng và được công chúng đón nhận tích cực.
Dưới đây là các loại hình PR quan trọng mà bất kỳ ai học về ngành này cũng cần nắm vững:
1. Quan hệ truyền thông (Media Relations)
Quan hệ truyền thông là nền tảng của PR, giúp xây dựng mối quan hệ bền chặt với các tổ chức truyền thông công cộng. Bộ phận quan hệ truyền thông không chỉ trực tiếp gửi tin tức của công ty đến các đơn vị truyền thông mà còn cung cấp nguồn thông tin đã được kiểm chứng, tạo điều kiện cho truyền thông tiếp cận và phản ánh câu chuyện thương hiệu một cách chân thực.
Xem thêm: Vai trò của Media list trong PR
Ví dụ, Coca-Cola và Apple thường xuyên tổ chức các sự kiện truyền thông để truyền tải thông điệp của thương hiệu một cách chuyên nghiệp. Nghiên cứu từ Public Relations Society of America (PRSA) cho thấy rằng, 85% các thương hiệu thành công đều có một chiến lược quan hệ truyền thông mạnh mẽ, giúp lan tỏa thông điệp tích cực tới công chúng.
2. Quan hệ sản xuất (Production Relations)
Quan hệ sản xuất là bộ phận PR liên quan trực tiếp đến các hoạt động của công ty, hỗ trợ cho các chiến dịch marketing rộng lớn, đồng thời gắn liền với những dự án mang tính chiến lược như ra mắt sản phẩm mới hoặc quản lý các thay đổi sản phẩm quan trọng.
Một ví dụ điển hình là khi Samsung giới thiệu các dòng điện thoại mới, bộ phận này đã phối hợp với truyền thông và marketing để tạo sự kiện ra mắt ấn tượng, giúp sản phẩm tiếp cận khách hàng một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp.
3. Quan hệ nhà đầu tư (Investor Relations)
Đối với các công ty đại chúng, quan hệ nhà đầu tư là “chìa khóa vàng” trong việc duy trì niềm tin của cổ đông và nhà đầu tư. Bộ phận này quản lý các sự kiện dành cho nhà đầu tư, công bố báo cáo tài chính và xử lý các khiếu nại của nhà đầu tư.
Ví dụ, Vinamilk tổ chức các buổi họp cổ đông thường niên, cung cấp đầy đủ thông tin tài chính và kế hoạch phát triển, giúp nhà đầu tư cảm thấy an tâm hơn về quyết định của mình. Theo thống kê, 70% các công ty có sự giao tiếp tốt với nhà đầu tư sẽ có tỷ lệ giữ chân nhà đầu tư cao hơn và đạt được sự ủng hộ bền vững.
4. Quan hệ nội bộ (Internal Relations)
Quan hệ nội bộ chính là cầu nối giữa doanh nghiệp và nhân viên, đảm bảo rằng mọi người đều hài lòng với môi trường làm việc. PR nội bộ giúp hỗ trợ nhân viên, tư vấn và giải quyết các vấn đề nội bộ để tránh xung đột hoặc thông tin không mong muốn bị lan ra bên ngoài. Một ví dụ thành công trong việc xây dựng quan hệ nội bộ là Google, nơi môi trường làm việc được xem là một trong những nơi lý tưởng nhất thế giới, nhờ vào sự quan tâm và gắn kết chặt chẽ với nhân viên.
5. Quan hệ chính phủ (Government Relations)
Quan hệ chính phủ là cầu nối giữa công ty và các cơ quan quản lý, nhằm đảm bảo rằng công ty không chỉ tuân thủ các quy định mà còn đóng góp ý kiến đến các nhà lập pháp, từ đó bảo vệ quyền lợi cho khách hàng của mình. Tại Việt Nam, các doanh nghiệp lớn như Vingroup luôn có bộ phận chuyên trách làm việc với chính quyền để nhận được sự hỗ trợ cần thiết cho các dự án quy mô lớn. 94% các công ty tham gia tích cực vào quan hệ chính phủ cho biết họ đạt được lợi thế về sự hỗ trợ từ nhà nước và thuận lợi hơn trong các hoạt động kinh doanh.
6. Quan hệ cộng đồng (Community Relations)
Quan hệ cộng đồng là nhánh PR giúp thương hiệu xây dựng mối quan hệ với các cộng đồng cụ thể. Có thể là cộng đồng địa phương, nơi doanh nghiệp hoạt động, hoặc các cộng đồng khác như cộng đồng người yêu động vật. Chẳng hạn, Unilever đã triển khai các chương trình giáo dục vệ sinh cá nhân trong cộng đồng, góp phần nâng cao nhận thức và gắn kết thương hiệu với cộng đồng một cách tích cực.
7. Quan hệ khách hàng (Customer Relations)
Quan hệ khách hàng là cây cầu kết nối giữa doanh nghiệp và khách hàng, giúp công ty hiểu rõ hơn về nhu cầu và ưu tiên của khách hàng. Các hoạt động nghiên cứu thị trường và xử lý phản hồi từ khách hàng là những nhiệm vụ quan trọng của bộ phận này.
Đơn cử như Amazon, một trong những công ty nổi tiếng về dịch vụ chăm sóc khách hàng tận tâm, luôn lắng nghe và đáp ứng nhanh chóng các vấn đề mà khách hàng gặp phải, từ đó tạo dựng niềm tin mạnh mẽ. Khảo sát cho thấy, hơn 90% khách hàng hài lòng với trải nghiệm dịch vụ thường quay lại và sẵn sàng giới thiệu bạn bè đến với thương hiệu.
Có thể thấy, mỗi loại hình PR đều mang trong mình một sứ mệnh quan trọng để xây dựng và duy trì hình ảnh của doanh nghiệp một cách toàn diện. Trong một môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh, việc hiểu rõ và phát triển các loại hình PR không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì lòng tin mà còn tạo ra sự khác biệt và sức hút trong mắt công chúng.
PR khác gì với Marketing và Quảng Cáo?
PR vs. Marketing:
Marketing tập trung vào việc thúc đẩy doanh số, trong khi PR chú trọng đến xây dựng hình ảnh và niềm tin. Hai bộ phận này có thể làm việc cùng nhau, nhưng mục tiêu dài hạn của PR là đảm bảo rằng công chúng luôn có cái nhìn tích cực về thương hiệu.
PR vs. Quảng cáo:
Quảng cáo thường là các thông điệp trả phí với mục tiêu đưa sản phẩm vào tâm trí người tiêu dùng nhanh nhất. Ngược lại, PR là quá trình tương tác, đôi khi âm thầm nhưng bền vững, giúp thương hiệu xây dựng sự tin tưởng mà không cần phải “phô trương.”
Phân biệt sự khác nhau giữa PR và truyền thông
Trong bối cảnh ngành PR và truyền thông ở Việt Nam đang phát triển mạnh, việc hiểu rõ sự khác biệt và mối liên kết giữa hai lĩnh vực này là điều vô cùng cần thiết cho những ai mới bước chân vào nghề. PR và truyền thông không chỉ là công cụ, mà còn là nghệ thuật kể câu chuyện thương hiệu một cách sâu sắc và hiệu quả, giúp thương hiệu không chỉ được biết đến mà còn được tin yêu.
Nhiều người vẫn ngộ nhận PR là truyền thông, trên thực tế, PR và truyền thông là hai mảnh ghép quan trọng, đan xen và hỗ trợ lẫn nhau. Cả hai đều xoay quanh việc truyền tải thông điệp ra bên ngoài, với mong muốn xây dựng hình ảnh tích cực và tạo ra mối quan hệ bền vững với công chúng. Ở nhiều công ty lớn, truyền thông thường được tổ chức thành một bộ phận riêng, chịu trách nhiệm cho các thông báo nội bộ và cả bên ngoài, đảm bảo mọi thứ đều thống nhất và chuyên nghiệp.
Điểm khác biệt cơ bản giữa PR và truyền thông nằm ở cách thức tương tác với công chúng. PR thường mang tính chất “một chiều,” tập trung vào việc đưa thông điệp đến công chúng để xây dựng hình ảnh tích cực.
Trong khi đó, truyền thông lại hoạt động như một kênh giao tiếp hai chiều, không chỉ truyền tải mà còn thu nhận phản hồi từ công chúng, từ đó điều chỉnh chiến lược và thông điệp để phù hợp hơn với nhu cầu thực tế.
Đây cũng chính là điểm mà các bạn trẻ học về PR và truyền thông tại Việt Nam cần chú trọng: kỹ năng lắng nghe và xử lý thông tin từ công chúng không chỉ để truyền tải, mà còn để đáp ứng và điều chỉnh theo mong đợi của họ.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đã nhận ra tầm quan trọng của sự phối hợp giữa PR và truyền thông, đặc biệt trong bối cảnh truyền thông số bùng nổ và công chúng ngày càng đòi hỏi sự chân thực từ các thương hiệu. Chính sự thấu hiểu và phối hợp nhịp nhàng giữa PR và truyền thông sẽ giúp các thương hiệu không chỉ tồn tại mà còn khẳng định vị thế trong lòng công chúng.
Nghề PR là nghề gì?
Làm PR không có con đường nào là duy nhất. Bạn có thể học về PR, truyền thông, marketing, báo chí hoặc chính trị, nhưng cái “hồn” của nghề này nằm ở khả năng giao tiếp, tư duy chiến lược và sự sáng tạo. Một chuyên viên PR giỏi không chỉ biết kể chuyện, mà còn biết kết nối, tạo ảnh hưởng và giải quyết khủng hoảng.
Các vị trí phổ biến trong ngành PR bao gồm từ người sáng tạo nội dung số, quản lý mạng xã hội cho đến các chuyên gia trong mảng tài chính, công nghệ, hoặc phi lợi nhuận. Sự đa dạng trong ngành PR mang đến nhiều cơ hội, nhưng cũng đòi hỏi một tinh thần luôn sẵn sàng học hỏi và thích ứng.
PR không chỉ là truyền đạt thông tin mà còn là tạo dựng cảm xúc và xây dựng giá trị bền vững cho thương hiệu. Dù doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nào, PR chính là cách giúp thương hiệu đứng vững trong tâm trí của công chúng.
PR Vietnam